Het internet als dokter op afstand ?

Geschreven door John Valk

(Bijgewerkt 9-10-2019 met Dokter Media) Iedereen doet het wel eens alvorens de dokter te raadplegen, even googelen op symptomen van pijn of lichamelijke ongemakken. Meestal zie je bij het verschijnen van de resultaatlijst door de bomen het bos niet meer.

Betrouwbare websites zijn o.a. www.huisarts.nl, www.trimbos.nl en www.apotheek.nl. Google kent wereldwijd 3 miljard zoekopdrachten per dag, waarvan 5% gezondheid-gerelateerd is.

Zelftest depressie

Google speelt daar nu op in door mensen, die op het woord ‘depressie’ hebben gezocht een zelftest voor te leggen. Dat bestaat uit een omschrijving van het ziektebeeld met daaronder een link naar een ‘klinisch gevalideerde’ vragenlijst, met negen vragen. Onder meer: „Heeft u concentratieproblemen, bijvoorbeeld als u televisie kijkt of de krant leest?” En: „Heeft u weinig zin of plezier in de dingen die u doet?”

Het is nog een experiment. De zelfcheck moet ervoor zorgen dat depressies vroegtijdiger worden herkend en er daardoor sneller hulp gezocht kan worden. In een land als Amerika is de afstand tot de hulpverlening meestal groot.

Of en zoja, wanneer de depressievragenlijst beschikbaar komt voor landen buiten de Verenigde staten is niet bekend. Google heeft zelf aangegeven de antwoorden op de vragenlijst niet op te slaan en te bewaren en bij de vragensteller ook geen advertenties te laten zien op basis van de antwoorden.

Op de aan het begin genoemde website www.huisarts.nl treffen we ook medische informatie aan in de vorm van een zelftest: 'Last van hoofdpijn? Vind de oorzaak' met een duidelijke aantekening dat deze test niet het bezoek en het onderzoek van de huisarts vervangt.

Google en medische informatie

Google is met medische tools vooral actief op de Amerikaanse markt. Met ‘Symptom search’ toont Google bij het omschrijven van de klachten wat er aan de hand kan zijn. Met ‘Body mass index’ kun je snel je BMI berekenen. Onlangs werd een tool gelanceerd voor hooikoortspatienten waarop pollen in kaart worden gebracht.

Medio 2017 is Google begonnen met het verwijderen van persoonlijke medische gegevens uit zijn zoekresultaten. Gevoelige gezondheidsinformatie is een nieuwe categorie in het verwijderbeleid van Google.

Medische informatie op social media

Niet alleen Google beweegt zich actief in het medische domein. Facebook- en Instagramgebruikers kunnen sinds vorig jaar anoniem andere gebruikers rapporteren als ze vermoeden dat diegene zichzelf iets wil aandoen. Die persoon ontvangt vervolgens een bericht, waarin staat dat iemand zich zorgen over hem of haar maakt, en waarin hulp wordt aangeboden. Instagram geeft daarnaast waarschuwingen aan mensen die op bepaalde hashtags zoeken, zoals #sue (suïcide) of #ana (anorexia).

Onderzoek

Onlangs voerde de consumentbond een onderzoek uit naar Google als bron voor medische informatie. 79% van de respondenten gaf daarbij aan internet te gebruiken als bron van medische informatie. Degenen die niet op internet zochten deden dit o.a. omdat ze het lastig vonden om te beoordelen of de informatie betrouwbaar was. Omdat Google zoekresultaten oplevert op basis van je locatie of eerder bezochte websites zou je verwachten dat dat ook gebeurde bij het zoeken naar medische informatie. Dat blijkt mee te vallen. Voor echt neutrale, privacyvriendelijke zoekresultaten raadt de Consumentenbond aan gebruik te maken van www.startpage.com. Het is niet eenvoudig om de juiste medische diagnose te stellen op basis van informatie op het internet. Eén op de vijf deelnemers komt met hun zoekopdracht op een verkeerde aandoening uit.

Betrouwbare medische websites:

www.thuisarts.nl: informatie gebaseerd op wetenschappelijke richtlijnen
www.oogartsen.nl: gezamenlijke website van een aantal ziekenhuizen
www.mlds.nl: over buikklachten, van de Maag Lever Darm Stichting
www.nvdv.nl: patiëntenfolders van de wetenschappelijke vereniging van huidartsen
www.kwf.nl: informatie over symptomen en behandeling van kanker
www.allesoverhetgebit.nl: informatie van de beroepsvereniging van tandartsen
www.apotheek.nl: informatie van de apothekersvereniging over ziekten en medicijnen
www.rivm.nl: informatie over infectieziekten en bevolkingsonderzoeken
www.rijksvaccinatieprogramma.nl: informatie van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu over het rijksvaccinatieprogramma, dat kinderen beschermt tegen ernstige infectieziekten.
www.kiesbeter.nl: overheidssite met keuze-informatie en informatie over aandoeningen
www.aanbiedersmedicijnen.nl: er zijn veel nepmedicijnen in omloop via internet. Op deze websiite kun je controleren of de apotheek bij de overheid geregistreerd is.
www.trimbos.nl: informatie over psychische en psychiatrische aandoeningen
www.vrouwenindeovergang.nl: Alles over de overgang en de menopauze
www.doktermedia.nl: Dokter Media geeft uitleg en extra informatie bij medische nieuwsberichten. Wat wordt er bedoeld met die krantenkop? Waar komt dit nieuws precies vandaan? En wat kun je hier als lezer nu concreet mee?

Betrouwbare apps:

De GGD-Appstore wijst u de weg naar betrouwbare gezondheidsapps. Volgens schattingen zijn er wereldwijd zo’n 100.000 apps die beweren je gezondheid te bevorderen. Maar welke apps zijn

betrouwbaar en effectief? Om mensen wegwijs te maken hebben de 25 GGD’en van Nederland de GGD-AppStore opgezet.

Zoeken naar medische informatie voor medewerkers in de gezondheidszorg:

Sociale media, advies en richtlijnen
Nieuw: Compendium geneeskunde, het meest volledige, visuele overzicht van de studiestof van Geneeskunde
Gebruik van social media biedt kansen, maar de grenzen tussen professionele en persoonlijke communicatie kunnen vervagen. De KNMG zet de belangrijkste digitale valkuilen en kansen voor artsen op een rij in de Handreiking Artsen en Social Media.
Patient wil informatie via social media

Bibliotheek Rotterdam beschikt over een uitgebreide collectie boeken met medische informatie.

Bronnen, o.a.:

John Valk, Specialist Media Bibliotheek Rotterdam