Wat kan nu de meerwaarde van zijn van deze manier van bladmuziek bewaren en lezen? Ten opzichte van papier bieden apps een aantal voordelen:
-
Je kunt mee luisteren met de bladmuziek, de begeleiding gelijktijdig met je spel te laten lopen of aantekeningen online te delen met medemuzikanten. Een Apple Pencil voor het maken van aantekeningen is daarbij een must.
-
Opties als een geïntegreerde metronoom en opnamemogelijkheden kunnen bijdragen aan effectiever studeren;
-
Het is soms mogelijk om met één druk op de knop bladmuziek te transponeren naar de gewenste toonsoort. Vooral voor het begeleiden van zangers binnen een voor hen geschikt toonbereik op een begeleidingsinstrument kan dit handig zijn;
-
Je bespaart fysieke ruimte en ballast door bladmuziek digitaal op te slaan en te ordenen;
-
Je kunt bij de meeste apps een draadloos voetpedaal aansluiten om de pagina's om te slaan, en dat op meerdere manieren, gelijk of geleidelijk;
-
Sommige apps en dat dat levert echte meerwaarde horen zelfs aan je spel wanneer de bladmuziekpagina moet worden omgeslagen. Ik heb wel sterk de indruk, dat deze techniek, wil die toepasbaar zijn op alle bladmuziek nog in de kinderschoenen staat.
Nadelen en bezwaren
Aan de andere kant was het beeldformaat van de eerste generaties tablets voor sommigen net iets aan de kleine kant. Het grotere beeldformaat van de een paar jaar geleden geïntroduceerde iPad Pro was daarom een welkome verbetering. En het fijne aan apps zoals Seescore is dat het notenbeeld schaalbaar is en je de 'notendichtheid' zelf kunt instellen.
Reflecterend zonlicht kan echter bij het musiceren in de buitenlucht funest zijn voor de leesbaarheid van het scherm (hoewel het heldere retinascherm van de huidige generaties iPads daar wat minder last van heeft door de hogere resolutie).
Vooral de oudere generatie is om diverse redenen nog terughoudend in het gebruik van tablets bij optredens. Dat heeft deels te maken met vasthouden aan tradities, angst voor uitvallen van het beeld, de richting publiek storende werking van het verlichte scherm, onbekendheid met de functionaliteit en het ontbreken van digitale versies van partituren. Daar komt steeds meer verandering in mede door de instroom van jonge musici.
Apps voor het tonen van bladmuziek
De iOs-gestuurde tablets en smartphones, dat wil zeggen de iPads en iPhones, lopen qua toepassingen voor de meer actieve muziekbeoefening nog steeds voor op Android-gestuurde tablets en mobiele telefoons. Van sommige apps bestaan er ook versies voor Windows-gestuurde tablets. Sinds de introductie van de iPad, 10 jaar geleden, hebben zich vele bedrijven gestort op het ontwikkelen van apps voor het lezen van bladmuziek, hieronder de applicaties die een vaste plek hebben verworven in deze markt.
Naast bovenstaande apps, die bedoeld zijn voor bladmuziek en zijn weergegeven in mensurale notatie, zijn er ook apps met muziek in tabulatuurnotatie of akkoordsymbolen:
-
Musicreader (iOs, Windows) is een pionier op het gebied van bladmuziek op een tablet(touch)pc.
-
Forscore (iOs, iPad/iPhone)en is net als musicreader bestemd voor het tonen van en bladeren door bladmuziekpagina's in PDFformaat, is verbonden aan uitgeverij musicnotes.com. En je kunt ook zelf stukken toevoegen vanaf een computer of internet. Je kunt er net zoals bij de Musicreader notities aanbrengen, setlijsten maken, audio koppelen, "hands free' omslaan met een bluetooth pedaal etc. Deze app heeft zich naast Newzik ontwikkeld als standaard app voor het lezen van bladmuziek. Werkt snel en prettig. Nederlandstalige handleidingen en tips op de website van de DigitaleMuzikant.
-
Newzik (iOS) Een zeer veelzijdige app met toegang tot bladmuziekuitgaven van een groeiend aantal vooraanstaande uitgeverijen. Ondersteunt vele formaten (PDF, TXT of MusicXML). In vergelijking met Forscore wel de mogelijkheid om content en aantekeningen online te delen.
-
PiaScore (iOs) geeft direct toegang tot meer dan 000 klassieke partituren!! van de The International Music Score Library Project (IMSLP), kijk hier naar de speciale functie "Gesture page turning", met een hoofdbeweging een bladzijde omslaan:
-
MobileSheets kun je ten opzicht van Forscore beschouwen als een volwaardig alternatief maar dan voor Android gebruikers. Het kent een ingebouwde metronoom en je kunt de muziek in de vorm van een mp3 naast de bladmuziek laten horen, etc.
-
Unrealbook (€9,99) (iOs, iPad/iPhone) is te vergekijken met Forscore. De app beheert je collectie bladmuziek in PDF formaat, laat de gebruiker 'hands free' pagina's omslaan met het AirTurn voetpedaal. Via Bluetooth of wifi zijn iPads met dit programma te koppelen, zodat een dirigent ook voor medemuzikanten de pagina's kan omslaan. Met de Apple pencil kun je aantekeningen maken.
-
Seescore (iOs) maakt in plaats van het statische pdf-formaat gebruik van het meer flexibele en in vele noteneditprogramma's te gebruiken MusicXML. Met name komt dit ten goede aan het op persoonlijke wensen inrichten van de visuele layout, oftewel het aantal weer te geven balken per pagina, aantal maten per balk en het kunnen beluisteren en bewerken van de bladmuziek.
-
Met het iGigbook (iOs, Android) kun je bladmuziek van een aantal fake en realbooks (melodieën van jazz/blues nummers, met tekst en akkoordsymbolen) in pdf-formaat zetten, gemakkelijk tonen en beheren, setlists maken etc. Bevat de indexen van deze boeken. Zoeken gaat snel (voorwaarde is wel dat je die boeken eerst download).
-
RealTunes (€5,99) (iOs, iPad/iPhone) is net zoals iGigbook gericht op het tonen van nummers uit realbooks, je kunt ze hier per nummer inladen en er is verbinding met dropbox mogelijk.
-
Bij Cadenza heb je de keuze uit bladmuziek van 200 klassieke stukken voor diverse instrumenten. Het bijzondere is dat je een orkest kunt laten meespelen, dat op ieder moment het tempo volgt waarin jij speelt. Ook hier hoef je net zoals bij Tonara niet zelf de bladmuziekpagina's om te slaan.
-
Tomplay interactive sheet music biedt naast bladmuziek ook audiobegeleidingen; van pianoconcerten van Mozart tot eenvoudige pianobewerkingen van tangos gecomponeerd door de befaamde zanger Carlos Gardel.
-
Musica piano geeft online toegang tot een enorme bibliotheek bladmuziek voor klassiek piano van toonaangevende uitgever Könemann (o.a. Urtext), met mogelijkheden om vingerzettingen en meer toe te voegen.
Naast bovenstaande apps, die bedoeld zijn voor bladmuziek en zijn weergegeven in mensurale notatie, zijn er ook apps met muziek in tabulatuurnotatie of akkoordsymbolen:
-
Ultimate guitar tabs (iOs, Android, iPhone/ iPad) is een veelzijdige app voor het bekijken van gitaar tabs en geeft toegang tot honderdduizenden muziekstukken, bestaande uit songtekst met bijbehorende akkoorden.
-
In de praktijk blijkt dat jazzmuzikanten vaak genoeg hebben aan alleen een akkoordschema, en wel weer blij zijn met het iRealbook (iPad, iPhone, Android) met akkoordschema's van nummers, die zelfs op een iPhone nog leesbaar zijn. Deze bevat honderden te transponeren nummers, waarvan je ook nog eens de begeleiding kunt afspelen.
Wat is handig bij het lezen van bladmuziek op een tablet?
- Een voetpedaal om bladmuziekpagina's om te slaan terwijl je beide handen vol hebt aan je muziekinstrument. Het werkt draadloos via bluetooth.
- Een inklapbare muziekstandaard, de iPad music-stand voor de iPad van Brandsen Support.
Voor het verkrijgen van digitale bladmuziek bestaan vele websites, commercieel en niet commercieel. Zie de lijst met een overzicht van een aantal gratis bronnen.
Te leen in Bibliotheek Rotterdam
Bibliotheek Rotterdam beschikt over een grote, brede, collectie bladmuziek van ongeveer 40.000 banden, van klassiek to populair, van tango tot close harmony, van gitaar tot orkest, voor beginners en gevorderden, van oefeningen tot speelstukken. Vaak uniek materiaal dat niet altijd te vinden is als digitale bron. De catalogus biedt tevens toegang tot de Petrucci-databank van downloadbare klassieke partituren.
